Аповесць І. Навуменкі “Падлетак” уваходзіць у склад трылогіі. У ей народны пісьменнік Беларусі апавядае пра жыццё, сталенне, развіццё асобы звычайнага местачковага хлопца Васіля Войціка. Галоўны герой паказаны аўтарам ва ўмовах нялёгкага перадваеннаго жыцця, потым у драматычных, нават трагічных абставінах вайны. Іван Навуменка наследуе унутраны свет героя, псіхалагічна переканаўча раскрывае паэзію пачуццяў, праўду душэўных перажыванняў. У той жа час мы знаходзім у лірычнай прозе выразнасць і глыбіню канкрэтна-рэалістычных малюнкаў, па-мастацку дасканала выпісаныпартрэт, апісанне прыроды. Вось адно з такіх апісанняў.
Лес даўно зачараваў Васіля. З таго, бадай, часу, як ён стаў шастаць па грыбы. Блізкае і Далёкае Ляда з цёмным алешнікам, дубовымі пнямі, гэтак жа, як нізкія балотныя Астраўкі, душу не прывабілі. А вось Макаеўскі лес, які ляжыць на захад ад мястэчка, з кожным годам вабіць Васіля. Лес гэты багаты, разнастайны, бясконцы.
Сустрэчы з грыбным лесам Васіль чакае як свята. Цяпер Васіль ходзіць у лес не па чыгунцы, а шырокім пыльным шляхам і ў лес заварочвае на паўдарозе, паміж Шкрабавай і Кротавай будкамі. Бо і ў гэтым лесе, які местачкоўцы звычайна абмінаюць, Васіль знаходзіць не толькі сыраешкі, але і баравікі. Аднойчы пад дубамі, якімі лес пачынаецца, на роўным голым месцы ён зрэзаў сем вялікіх цвёрдых, як капыты, баравікоў.
Можа, гэта блага, але мясціны, дзе знайшоў калі-небудзь баравік, Васіль ніколі не мінае. Заядлыя грыбнікі рвуцца наперад, на прасто ... Читать дальше »

Імя народнага пісьменніка Івана Навуменкі шырока вядома ў рэспубліцы і за яе межамі. Ён з'яўляецца аўтарам 12 зборнікаў апавяданняў, аповесцей, 6 раманаў, шматлікіх прац па літаратуразнаўстве. Пачатку Вялікай Айчыннай вайны і перыяду разгортвання партызанскага руху на Беларусі прысвечана трылогія "Сасна пры дарозе", "Вецер у соснах", "Сорак трэці". Сам аўтар назваў яе творам аб акупацыі. Падзеі разгортваюцца ў мястэчку Бацькавічы і ў навакольных вёсках. Аўтар паказвае, як на шлях барацьбы з чужынцамі становяцца Сцяпан Птах і яго сын Міця, аднавяскоўцы Аўсянік, Кардаш, Мацвей Шэлег, Шура Гаранка, Іван Лобік, Саша Плоткін і іншыя. Аўтар дакладна адлюстроўвае складаны і супярэчлівы працэс фарміравання волі і характару маладых людзей, іх духоўны свет — свет філасофскіх разважанняў, рамантыкі і юнацкага максімалізму. I. Навуменка ўзнаўляе сцэны партызанскай вайны на Палессі, прасочвае шлях станаўлення, унутранага гартавання герояў твора, для якіх змаганне з ворагам — галоўная мэта жыцця. Пісьменнік ускрывае прычыны духоўнага падзення, здрады такіх тыпаў, як Юрый Басняк, Крамер, Забела, Дзеніскевіч. Гэтымі вобразамі аўтар выносіць суровы прысуд здрадніцтву, эгаізму, бездухоўнасці, паразітычным адносінам да жыцця. Праз усе раманы трылогіі праходзіць сімвал адзінокай сасны. Гэты своеасаблівы вобраз твора выражае пачуцці герояў, узмацняе драматызм і напал апісваемых сітуацый. Завяршаецца трылогія сцэнай прыходу Чырвонай Арміі ў беларускія гарады і вёскі, вяртання Міці ў родныя мясціны ... Читать дальше »

№ 1.

1. Знешнi выгляд.

2. Асноуныя рысы характару:

· шчырасць, адкрытасць у адносiнах да Ганны, мацi;

· цвёрдасць, цярплiвасць, стойкасць;

· працавiтасць (любоу да штодзённай сур'ёзнай працы перадалася Васiлю ад бацькоу i дзядоу: у працы змалку загартоувалiся людзi);

· недаверлiвасць, замкнутасць (ён не мог верыць, што хтосьцi будзе дбаць пра яго выгаду: вопыт сведчыу адваротнае);

· упартасць (надзея была толькi на самога сябе: гэтым ён мог захаваць сваю незалежнасць);

· сквапнасць (пашкадавау Грыбку, у якога захварэла дзiця, лыжку мёду);

3. Адносiны да зямлi (зямля для Васiля -- яго жыццё, радасцi i гора, светлая мара i горкi пакут. Зямля -- ён сам. Ён iдзе да свайго поля, як "на сустрэчу з каханай").

4. Паядынкi за зямлю з Карчом ("Людзi на болоце") i старшынёй калгаса Мiканорам ("Подых навальнiцы"), вынiкi гэтых паядынкау.

5. Спалучённе у характары Васiля працаунiка i уласнмiка (вялiкай любовi да зямлi, перададзенай дзядамi i бацькамi, перш за усё не асуджэнне Васiля-адасобнiка, уласнiка, а захапленне яго вялiкай прагай да зямлi, яе паэтычнае адухауленне. Уласнiцкi пачатак развiты менш, чым працавiтасць, любоу да зямлi).

6. Як Васiль уяуляе асабiстае шчасце? (Шчасце, на думку Васiля, немагчыма без зямлi i багацця. Ён хоча быць багатым, жыць у дастатку, i у гэтым нiчога дзiунага няма. Але шлях, якi выбiрае Васiль, не вядзе да жаданай мэты, не прыносiць шчасця. З-за зямлi ён ахвяруе каханнем: выбiрае не Ганну, а уласную гаспада ... Читать дальше »