... калі мячы і заіржавелыя, кінутыя без справы панцыры і шлемы
Можна будзе перакаваць у арала,
I настане залаты век міру і дабрабыту царства Сатурна.
Ян Вісліцкі

«Песня пра зубра» — жамчужына беларускай паэзіі. Твор выключны па сіле гуманістычнага гучання. Пра гэта мы будзем пісаць ніжэй. Аднак некалькі радкоў хочацца прывесці па памяці, што пацвярджаюць нашу думку. Імі аўтар паэмы заступаецца за народ шматпакутны:
Б'юцца князі-ваяводы, а стогнуць народы:
Воіны ж гінуць з тых і другіх у сутычках,
Што ім той смерд — наша гора і нашы пакуты?
«Што ім той смерд — наша гора і нашы пакуты?» — гэта пра народ просты, «чарнарукі», як пісаў Скарына. I пра сябе — такога самага вечнага працаўніка, нястомнага змагара за права выжыць, вытрываць пад сонцам наперакор трагічнаму лёсу. Падобныя гуманістычныя радкі пройдуць праз усю паэму. Сцэментуюць усе часткі ў адзіную цэласнасць. I атрымаецца паэма не толькі пра зубрынае паляванне, а пра лёс усяго жывога на зямлі. Твор, у якім роўнымі правамі на нармальнае жыццё валодаюць і людзі, і звяры, і птушкі, і дрэвы. Такая гуманістычная пазіцыя аўтара. А пра гэта ў школе нам настаўнікі, на жаль, мала гаварылі. На жаль. Таму і дадумваемся, шукаем самі адказу на многія пытанні. Напрыклад, на пытанне: «Чаму паэт засяроджвае ўвагу на паводзінах зубрынага статка і ачалавечвае іх? » Здаецца, тут не надта вялікая сувязь. Але ён яе знайшоў, ён ухваліў паводзіны зуброў у адзінай сям'і як ідэальныя. Ухваліўшы гарманічны ... Читать дальше »

Бачыце, я, між паэтаў часовы абраннік, Вымушан скласці свой спеў аб краіне з багаццем Свету жывёльнага ў ёй, бо і звер гэты цудам Толькі шчэ ў нас захаваўся пад зоркай Палярнай. М. Гусоўскі Мне вельмі спадабаўся твор Міколы Гусоў-скага «Песня пра зубра». Ён да глыбіні закра-нае душу, раскрывае чытачу сілу хараства Бе-ларусі: прыроды і людзей. Менавіта прыроды і людзей як аднаго цэлага, бо жывёла ў паэме паводзіць сябе так, як чалавек, а чалавек - як жывёла. Поўная назва паэмы «Песня пра постаць, дзікі нораў зубра і паляванне на яго». Адсюль зразумела, што галоўным героем твора з'яў-ляецца зубр. Вось ён - бізон еаш, што ў нас называецца зубрам! Масці паджарай, як мешанка, бурай і чорнай, Быццам з вякоў у еякі пераходзіў праз горны I гартаваўся, сабраўшы адценні стагоддзяў.
Мікола Гусоўскі, расказваючы пра зубра, услаў-ляе яго прыгажосць, постаць, магутнасць, сілу, яго веліч над усімі астатнімі жыхарамі лесу. Асновай твора з'яўляецца сутыкненне паміж зубрам і людзьмі, паляванне на зубра. Жывё-ла з усіх сіл імкнецца выжыць, уся душа зуб-ра напоўнена нянавісцю да тых, хто захацеў яе пакрыўдзіць, хто замахнуўся на яе неза-лежнасць і жыццё. Звер з апошніх намаган-няў імкнецца адпомсціць за свае раны, за кроў. Аднак паказаць сілу, моц, прыгажосць зуб-ра - гэта не адзіная і не асноўная задума аў-тара. У вобразе зубра Мікола Гусоўскі паказаў беларускі народ. Нораў зубра - хіба гэта не адметны характар беларуса: ён можа быць не-звычайна пяшчотным і лагодным, калі з ім па-добраму, ... Читать дальше »

Век залатым той названы па простай прычыне: дзяржаўца Перад багаццем і шчасцем зямным пастаянна Ставіў багацце духоўнае — злата дзяржавы. М. Гусоўскі
У творчай спадчыне нашага славутага зем-ляка Міколы Гусоўскага асобае месца займае паэма «Песня пра зубра». Гэты твор, дзякую-чы таленту і багатаму жыццёваму вопыту па-эта, стаў песняй яго сэрца, гімнам Бацькаў-шчыне, кнігай жыцця зямлі нашай роднай. У паэме раскрываюцца вобразы двух улада-роў Вялікага княства Літоўскага — Жыгімон-та і Вітаўта. Аднак найболып цікавым і пры-ваблівым*з'яўляецца вобраз князя Вітаўта. Вітаўт выступае ў паэме як дзяржаўны муж, кіраўнік, настаўнік, усебакова развітая асоба. Княжанне Вітаўта — гэта час гераічных спа-борніцтваў, дзе кожны меў права і вялікія магчымасці для здзяйснення подзвігаў і сцвяр-джэння сваёй годнасці. Самым вялікім багаццем уладар лічыў «багацце духоўнае — злата дзяржавы». У часы княжання Вітаўта дзяржава дасягнула небывалага росквіту і ўздыму, мела дыпламатычныя сувязі з усімі заходнееўра-пейскімі краінамі. 3 князем Вітаўтам стара-ліся жыць у міры і згодзе многія суседзі. I яны не столькі баяліся яго, колькі паважалі за адвагу, мудрасць, справядлівасць: Княжанне Вітаўта лічаць усе летапісцы Росквітпам княстпва Літпоўскага, нашага краю, I называюць той век залатым. Вітаўт паказаны ў паэме таксама і ў паўсядзённым жыцці. Ён высакародны, справядлі] вы, чулы чалавек. У адносінах да злачынцаў хабарнікаў — жорсткі і патрабавальны. КнязІ па заслугах шчодра адорваў мужных воінаў-зм ... Читать дальше »